آبشخورهای تاریخی روایت نظامی در نظم هفت پیکر مقایسۀ تطبیقی داستان بهرام گور در روایت فردوسی، طبری، ثعالبی، نظامالملک، مقدسی، ابناثیر و نظامی با توجه به افزودههای هنرمندانۀ نظامی به داستان تاریخی
نویسنده
چکیده مقاله:
پرسش مقالۀ حاضر چونی و چگونگی افزودههای هنرمندانۀ نظامی (535- 612ه.ق) در روایت تاریخی داستان بهرام گور و نقل آن در منظومۀ هفت پیکر است. منظومۀ هفت پیکر یکی از بدیعترین روایتهای داستانی ادب فارسی است و از گذشته تا امروز مورد توجه خوانندگان بوده است. پیرنگ اصلی داستان بر روایتی تاریخی بنا شده که مأخذ آن کتابهایی چون تاریخ طبری و تاریخ بلعمی، اخبارالطوال دینوری، سیاستنامۀ خواجه نظامالملک، تاریخ یعقوبی، کتاب البدء و التاریخ مطهر بن طاهر مقدسی، تاریخ ثعالبی و تاریخ ابناثیر است و نظامی داستانسرا با ترفندهایی، ساخت و سیاق روایتها را دگرگون میکند و با کاهش و یا افزایشهایی، روایتی نو و هنری میآفریند. نتایج مقایسۀ تطبیقی روایت نظامی با کتابهای تاریخی، نشانگر آن است که شاعر گنجه با احاطه بر دانشهای گونهگونی چون ستارهشناسی، کیمیاگری، اسطورهشناسی و آشنایی با آیینهای مهری و زرتشتی، بخشهایی نمادین و سمبولیک به داستان افزوده و فضایی اسطورهای و ادبی برای آن خلق کرده است. ازجمله ابداعات شاعر، افزودن بخشهایی چون دیدار با تصویر هفت شاهزادۀ زیبا در کاخ خورنق است که استفادۀ مبتکرانه از عدد هفت را تداعی میکند. مبارزه با اژدها و کشتن او در زمرۀ بخشهای کهننمونهای داستان است. همچنین اقدام بهرام که تعقیب گوری تا غار است و فرو رفتن در غار و بیرون نیامدن وی، از جمله بخشهایی است که نظامی برای تأثیرگذاری بیشتر و جلوۀ روحانی بخشیدن به شخصیت بهرام ابداع کرده است.
منابع مشابه
تحلیل روایت در هفت پیکر نظامی
هدف از این مقاله تحلیل روایت در هفت پیکر نظامی و مطالعة عناصر تشکیلدهندة روایت یعنی شخص روایت کننده، قهرمان/راوی ، مخاطب و نقش روایت است. بدین ترتیب ساختار حکایتهای هفت شاهزاده خانم و هفت زندانی داستان که چرخههای حکایت اصلی یعنی منظومة هفتپیکر را تشکیل میدهند، در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفته و به انواع و عملکردهای روایت و تنوع آواهای روایی موجود در این اثر پی برده خواهد شد.
متن کاملسوررئالیسم در داستان چهارشنبۀ هفت پیکر نظامی
سوررئالیسم، مکتبی است هنری و ادبی که در فاصلۀ جنگهای اول ودوم جهانی، در اروپا شکل گرفت. سوررئالیسم در زبان فرانسه، به معنای «ورای واقعیت» و«پشت واقعیت» و «واقعیت برتر» است. زادگاه این مکتب، کشور فرانسه بود. واژه سوررئالیسم را نخستین بار گیوم آپولینر فرانسوی در سال 1903 در نمایشنامۀ خود بکار برد. سوررئالیستها خواهان تصحیح تعریف ما از واقعیت بودند و از واقعیت برتر صحبت می کردند. در این مقاله برآن...
متن کاملتحلیل روایت در هفت پیکر نظامی
هدف از این مقاله تحلیل روایت در هفت پیکر نظامی و مطالعة عناصر تشکیل دهندة روایت یعنی شخص روایت کننده، قهرمان/راوی ، مخاطب و نقش روایت است. بدین ترتیب ساختار حکایت های هفت شاهزاده خانم و هفت زندانی داستان که چرخه های حکایت اصلی یعنی منظومة هفت پیکر را تشکیل می دهند، در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفته و به انواع و عملکردهای روایت و تنوع آواهای روایی موجود در این اثر پی برده خواهد شد.
متن کاملبررسی ومقایسه داستان بهرام گور دراخبارالطوال،تاریخ طبری،غررالسیر وهفت پیکر نظامی
زمانی که بیت الحکمه در سال 148 هجری قمری به دستور مأمون عباسی ساخته شد بسیاری از کتابها از زبانهای سانسکریت،یونانی،و...به عربی ترجمه شد از جمله این کتابها کلیله ودمنه،سیرالملوک که در زمان ساسانیان نوشته شده بود.بسیاری از متون تاریخی عربی از این سیر الملوک تأثیر پذیرفته اند مانند اخبارالطوال،تاریخ طیبری،غررالسیر.زندگی بساری از شاهان ایرانی در این متون آمده است.یکی از این شاهان که در شاهنامه فردو...
15 صفحه اولهفت پیکر نظامی و پیشینۀ تاریخی آن
در این مقاله، به بررسی تطبیقی روایت های نظامی در هفت پیکر با چند اثر تاریخی پرداخته شده است. سؤال اصلی این است که روایت های نظامی در هفت پیکر تا چه میزان با واقعیت های تاریخی مطابقت دارد و مهم ترین هدف این تحقیق، تعیین بهره گیری نظامی از متون تاریخی و تعیین تصرف هایی است که وی در بیان حوادث تاریخی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده و بررسی ها نشان داده است که نظا...
متن کاملباغ خواجه، به روایت نظامی گنجوی، باغ ایرانی بر اساس داستانی از مثنوی هفت پیکر
بازنمایی ساختاری و فضایی گونههای متنوع باغ ایرانی در دورههای مختلف با تکیه بر مستندات و مکتوبات تاریخی و باستانشناسی از شاخه<span lan...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 24 شماره 83
صفحات 7- 38
تاریخ انتشار 2020-03-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023